Chùa hang Ajanta và Ellora Ấn Độ

Đến với du lịch Ấn Độ bạn hãy ghé tham các chùa hang được chế tác, tuy không cùng thời kỳ nhưng đã tạo nên một quần thể hang động có bố cục theo hình móng ngựa, như thể tuân theo một bản vẽ quy hoạch tổng thể có sẵn. Tất cả có 30 chùa hang, được các nhà khảo cổ đánh dấu qua các số thứ tự (từ 1 đến 30) và phân chia theo từng niên đại xây dựng, gồm các hang số 8, 9, 10, 12, 13, 15, 30 mang dấu ấn Phật giáo nguyên thủy, dưới sự bảo trợ của triều đại Satvahana,  các hang còn lại mang màu sắc Phật giáo mới, sau này là Phật giáo Đại thừa, dưới sự bảo trợ bởi triều đại Vakataka – trong đó các hang số 9, 10, 19, 26, 29 có công năng là các Thánh đường (Chaityas), còn lại là những Tu viện (Viharas) dành riêng cho các tu sĩ.

Cũng giống như Ajanta, khu hang động Ellora được đục đẽo từ khối núi đá bazan khổng lồ bên trong ngọn đồi Charanandri, cách thành phố Aurangabad khoảng 30 km. Toàn bộ quần thể có 34 chùa hang, được các nhà khảo cổ đánh số thứ tự (từ 1 đến 34) theo thời gian xây dựng – từ thế kỷ thứ V đến thứ X sau Công nguyên, chia thành ba nhóm, đại diện cho ba nền văn hóa và tôn giáo hưng thịnh nhất của Ấn Độ .

Các chùa hang Phật giáo (từ số 1 đến 12), được xây dựng đầu tiên từ năm 500 đến 750 sau Công nguyên,cái trước đơn giản, ít tượng điêu khắc và nhỏ hơn cái sau – như hang số 10 chỉ làm phòng để ăn ngủ và thiền định cho các nhà sư, nhưng hang số 11 lại có kiến trúc ba tầng với tầng thượng rộng rãi và gian điện thờ ở giữa đặt năm tượng Bồ Tát. Nổi bật nhất là hang số 5 – có tên gọi là Kailash (sâu 35,66 m và ngang 17 m), có hành lang bao quanh với 24 cột đá đỡ trần hang, trên vách hang, mặt dầm, cột được chạm khắc tượng các vị Bồ Tát, cùng hoa văn, họa tiết, đường diềm rất tinh xảo và sinh động. Các nhà sử học cho rằng những hang động Phật giáo ở Ellora được xây dựng bởi chính những người tu hành đã rời bỏ Ajanta nhưng không rõ lý do chuyển vùng đến đây…

Cuối cùng là các hang (số 30 đến 34) thuộc đạo Jain, xây dựng từ năm 800 đến 1000 sau Công nguyên, có diện tích nhỏ nhưng các tác phẩm điêu khắc được chế tác tỉ mỉ. Một số hang có trần chạm khắc rất tinh xảo, với các bức tranh phong phú về màu sắc và nội dung – như hang động Indra Sabha (số 32) là hình ảnh thu nhỏ của đền Kailash, có trần hang được chạm khắc hình một hoa sen rất công phu…