Sa Pa ngoài vẻ đẹp của thiên nhiên, vẻ đẹp của con người, những công trình độc đáo còn có nơi lưu giữ những bí ẩn về một Sa Pa khác. Đó chính là bãi đá cổ Sa Pa – địa điểm du lịch Sa Pa thu hút rất nhiều khách du lịch bởi những kỳ bí ẩn sau những hòn đá tưởng chừng vô tri vô giác ấy.
Bãi Đá Cổ – địa điểm du lịch SaPa đẹp và bí ẩn luôn là điều kích thích trí tò mò, sự khám phá của những ai đã từng đặt chân hay chỉ là nghe qua về nó. Hãy cùng xem nơi đây “lạ” như thế nào với bài viết dưới đây!
Những bí ẩn chưa có lời giải
Bãi đá cổ Sa Pa là một trong những di sản thiên nhiên quý giá, giúp truyền tải vẻ đẹp nguyên sơ của một vùng đất Sa Pa tươi đẹp xưa kia. Bãi đá cổ thuộc thung lũng Mường Hoa, nằm trên địa bàn 3 xã Tả Van, Sử Pán và Hầu Thào của huyện Sa Pa. Bãi đá nằm cách trung tâm thị trấn Sa Pa khoảng 8km và là một trong những điểm đến hấp dẫn du khách khi tới du lịch SaPa. Bãi đá cổ được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia từ năm 1994. Bãi đá có diện tích khoảng 8km2 với hơn 200 khối đá được phát hiện lần đầu vào năm 1925 bởi một nhà khảo cổ người Pháp. Trên những phiến đá này được chạm khắc hoa văn trang trí, hình người, ruộng bậc thang, nhà sàn và có cả những dấu vết của chữ viết. Theo một số tài liệu lịch sử và dân tộc học, các hình chạm khắc đều rất khúc triết, thể hiện rõ sự nguyên sơ khi con người còn phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên. Do đó dự đoán bãi đá cổ này có lẽ đã có tuổi thọ từ rất lâu đời.
Ngày nay những con đường đi vào bãi đá đã được quan tâm và sửa sang lại nên việc di chuyển đến đây trở nên dễ dàng hơn. Phía trước của Nhà trưng bày của di tích bãi đá cổ, có một tấm bia chỉ đường ghi “Bãi đá chạm khắc cổ Sa Pa – di sản lịch sử – văn hóa độc đáo của Việt Nam”. Ngay cạnh đó là một tảng đá lớn – Hòn Con – nơi quen thuộc của thiếu nữ H’mong vừa gửi con vừa dệt thổ cẩm, cách đó 40m là Hòn Mẹ. Tảng đá đối diện với hòn con và cũng lớn nhất là Hòn Bố.
Ngồi trên ô tô đã thấy bãi đá hiện ra trước mắt với những hòn đá to nhỏ khác nhau nằm lẫn màu xanh của cây lá, sát bên đường thậm chí là trong ruộng lúa nước….. Tuy nhiên chúng không có ấn tượng gì, chỉ như những hòn đá bình thường khác, có chăng chỉ là chúng có kích thước khá lớn. Nhưng ngay khi bước xuống và lại gần những hòn đá đó bạn sẽ phải vô cùng ngạc nhiên bởi những họa tiết khắc trên đó – vô cùng đa dạng và rõ nét!
Tuy rằng Sa Pa không phải là nơi duy nhất có những tảng đá khắc mà trên thế giới có rất nhiều nhưng với Việt Nam đó vẫn là một điều đáng tự hào. Vì điều đó chứng tỏ con người nơi đây xưa kia đã biết chế ngự mẹ thiên nhiên để sinh tồn, phát triển đồng thời đời sống văn hóa của họ cũng khá đa dạng.
Bãi đá cổ Sa Pađược chia thành hai bãi lớn và tập trung nhiều đá nhất đó là:
Bãi một ở cạnh bản Pho (bản của người H’Mong ở sườn núi sát đường lớn) cho đến gần lòng suối. Số lượng đá ở đây tuy không nhiều nhưng hầu hết là những khối đá lớn, có khi lên đến 13m. Các tảng đá này có mật độ các hình chạm khắc khá cao, hình khắc cũng khá phức tạp.
Bãi hai thuộc giữa vùng biên của hai xã Hầu Thào và Lao Chải, trên con đường ven từ đường lớn qua ruộng bậc thang lên đến tận bản Hầu Chư Ngài. Bãi hai này có quy mô lớn với hơn 100 hòn đá cùng những hình khắc vô cùng đa dạng, cá biệt có những hình chỉ xuất hiện đúng một lần.
Ngoài ra còn một số hòn đá đơn lẻ, hoa văn cũng khá tương đồng với hai bãi kể trên, xuất hiện ở vùng ngoại vi hai bãi như dưới chân Cầu Mây – xã Tả Van hay xã Sử Pán.
Nếu nhìn tổng thể, những hình chạm khắc trên đá có thể quy ra những nhóm chính như: hình tròn có khắc thêm vạch tương tụ giống hoa văn thời Hoa Lộc, có thể đó là tượng trưng cho mặt trời, hình vuông, chữ nhật đục chìm như nói đến nhà cửa hay khu dân cư, các đường song song như đang nói về các quẻ kinh dịch,…. Đa số những hình này đều mang đậm chất tư duy đơn giản, xuất phát từ những điều đơn giản trong cuộc sống hàng ngày liên quan mật thiết tới tự nhiên.
Một số họa tiết trên những phiến đá ở bãi đá Sa Pa
Đối với những người dân nơi đây, những câu chuyện gắn liền với lời nguyền của những từ khắc trên bãi đá được ông bà tổ tiên để lại như tục tế thần rừng vào dịp lễ,…. được người dân noi theo hết mực, nếu không sẽ bị trừng phạt.
Dù rằng chưa rõ thực hư ra sao, nhưng người dân nơi đây vẫn muôn đời truyền tai cho nhau những câu chuyện ấy, còn những hoa văn kia vẫn là một bí ẩn. Hàng chục năm sau khi được phát hiện và nghiên cứu, bãi đá cổ Sa Pa vẫn hiên ngang với đất trời và những gì nó đang còn giấu kín thì chưa ai có thể lý giải nổi.
Với những cống hiến của mình cho văn hóa bãi đá Sa Pa đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch chứng nhận là một trong những Di tích Lịch sử cấp quốc gia vào năm 1994. Và từ đó ý thức bảo tồn và xây dựng đã được chú trọng hơn để trở thành một địa điểm du lịch Sa Pa nổi tiếng với cả khách trong nước và quốc tế.
Hãy cùng Du Lịch Quốc tế Đại Việt đến thăm và khám phá những họa tiết kỳ lạ ấy bằng những tourdu lịch SaPa trong một ngày không xa nhé!